حق توسعه از حقوق بشری است که نمی توان آن را از انسان گرفت و درنتیجه و براساس آن هر انسان و همه ملتها حق دارند در توسعه اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی، که در آنها همه آزادی های بنیادی و حقوق بشر می توانند به طورکامل تحقق یابند شرکت کنند، به آنها کمک کنند و از آنها برخوردار شوند.



حق بشر نسبت به توسعه همچنین برتحقق کامل حق مردمان برای تعیین سرنوشت خویش اشاره دارد، حقی که براساس ماده های مربوطه هر دو میثاق بین المللی حقوق بشر، شامل اعمال حق غیرقابل انتقال و جدایی ناپذیر آنان برای حاکمیت کامل بر ثروت و منابع طبیعی ایشان است.



حق بر توسعه هم حق فردي و هم جمعی است. این حق به تمامی افراد و مردم تعلق دارد. حق بر توسعه به عنوان حق بشري، جهانی است و بر تمامی مردم در تمامی کشورها بدون تمایز براساس نژاد، رنگ پوست، جنسیت، زبان، دین، عقاید سیاسی یا سایر عقاید، مبدا ملی یا اجتماعی، دارایی، تولد یا سایر شرایط اعمال می گردد.



حق بر توسعه در قوانین حقوق بشر



در دسامبر 1984 سازمان ملل متحد "اعلامیه ی حق بر توسعه" را تصویب کرد. در مقدمه ی این اعلامیه آمده است: "توسعه یک فرایند فراگیر اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی است که هدف آن بهبود مداوم رفاه کل مردم و همه افراد برمبنای مشارکت فعالانه، آزادانه و با معنی آنان در توسعه و در توزیع عادلانه مزایای ناشی از آن است." همچنین دیگر اسناد حقوق بشری نیز بر حق بر توسعه تاکید کرده اند، از جمله منشور آفریقایی حقوق بشر و ملت ها، منشورعربی حقوق بشر، اعلامیه حقوق بشر وین و برنامه عمل.



ویژگی حق بر توسعه چیست؟



مانند سایر حقوق بشر، حق بر توسعه شامل حقوق مشخصی مانند حق بر " مشارکت در، کمک به ، و بهره بردن از توسعه اقتصادي، اجتماعی و فرهنگی" است. اعلامیه ی حق بر توسعه مولفه هاي تشکیل دهنده این حق و هم چنین روش هاي تحقق آن را مشخص کرده است. این حق همچنین شامل موارد زیر می شود:




  • شامل همه حقوق بشر - مدنی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی؛ است که نیاز به مشارکت فعال ، آزاد و معنی دار دارد.

  • شامل ابعاد ملی و بین المللی در مسئولیت های دولت از جمله ایجاد محیطی مناسب برای توسعه و شرایط مطلوب برای همه حقوق بشر است.

  • سیاست توسعه جامع و انسانی محور ، فرآیندهای توسعه مشارکتی ، عدالت اجتماعی و انصاف را خواستار است.

  • در بر داشتن اصول حقوق بشر برابری، عدم تبعیض، مشارکت، شفافیت، پاسخگویی و همچنین همکاری های بین المللی به صورت یکپارچه.

  • با پرداختن به علل سیستمی و ساختاری فقر، رویکرد جامع در مورد آن را تسهیل می کند.

  • تقویت زمینه ها برای رشد فقرا با تمرکز بر حقوق افراد بیشتر آسیب پذیر.



چه کسی مسوول اجرای این حق است؟



حق بر توسعه تعهداتی را برعهده دولتها و جامعه بین المللی می گذارد. هم چنین آنانی که با فعل و ترك فعل خود بر حقوق بشر و محیط تحقق این حقوق اثر می گذارند نیز داراي تکالیفی هستند.



* عکس از آریانانیوز